Jakie są zasady pisowni imion? Jak odmieniają się imiona? To ważny temat - każdy z nas nosi jakieś imię. Posługujemy się nim na co dzień w wielu różnych sytuacjach, nie zawsze nawet zdając sobie sprawę z jego ważności. Jedne imiona są proste, popularne, inne z kolei bardziej wyszukane.
Imiona: zasady pisowni
W języku polskim imiona ludzi zapisujemy wielką literą. Zasadę tę stosujemy także w odniesieniu do imion:
- zwierząt, np. pies Azor, kotka Kicia;
- drzew, np. dąb Bartek;
- postaci fikcyjnych (bohaterów literackich lub bohaterów bajek), np. Kopciuszek, Balladyna, Kaczor Donald, Kot w Butach, Piotruś Pan (gdy w skład imienia wchodzi rzeczownik pospolity, również zapisujemy go wielką literą; taki sam zapis stosujemy w sytuacji, gdy nazwa pospolita została użyta w funkcji imienia, np. Asesor, czyli postać z Pana Tadeusza);
- bogów i istot mitologicznych (także tych, które występują w liczbie mnogiej), np. Zeus, Loki, Cerber, Parki, Gracje, Erynie;
- ludzi, gdy są użyte w znaczeniu przenośnym (przykładem może być sytuacja, gdy imię jest użyte w znaczeniu dzieła twórcy), np. Dziś skończę czytać Juliusza.
Imiona osób narodowości polskiej należy pisać zgodnie z obowiązującymi w naszym języku regułami. Jest to szczególnie ważne w przypadku imion zapożyczonych. Wówczas znaki obce zastępuje się rodzimymi, np. Roxana → Roksana.
W polskiej ortografii funkcjonuje zasada spolszczania imion znanych osób, które rozpoczęły działalność przed XX wiekiem, np. Henryk Ibsen (oryg. Henrik), Marcin Luter (oryg. Martin), Aleksander Puszkin (oryg. Aleksandr). Natomiast imiona osób działających współcześnie powinniśmy zapisywać zgodnie z oryginalną pisownią, nawet jeśli imiona te mają polskie odpowiedniki, np. Barack Obama, Donald Trump, Martin Schmitt.
Imiona polskie: odmiana
Imiona polskie odmieniają się zgodnie z wzorcami odmiany wyrazów pospolitych o podobnie zakończonym temacie, np. Wanda, Wandy, Wandzie (jak panda, pandy, pandzie) itd.; Marek, Marka, Markowi (jak ogarek, ogarka, ogarkowi) itd.
Szczególnym przypadkiem są imiona Bruno, Hugo i Iwo. W ich odmianie występuje dodatkowy element tematyczny w postaci -on, np. Bruno, Brunona, o Brunonie; Hugo, Hugona, o Hugonie; Iwo, Iwona, o Iwonie.
Jedyne imię, które nie odmienia się w języku polskim to Beatrycze.
Imiona obce: odmiana
Odmianę imion obcych w języku polskim opisują następujące zasady:
- wszystkie imiona żeńskie zakończone na -a odmieniają się, np. Virginia, Virginii, Virginię; Martha, Marthy, o Marcie (pozostałe imiona żeńskie się nie odmieniają);
- imiona męskie zakończone w wymowie na spółgłoskę podlegają odmianie, np. John, Johna, o Johnie, Johnem; Helmut, Helmuta, Helmutem, o Helmucie;
- odmieniane są także imiona zakończone w wymowie na: -a, np. Andrea, Andreę, Andrei; -o, np. Benito, Benita, o Benicie (co ważne, większość krótkich imion męskich zakończonych na -o nie podlega odmianie, np. Leo, Mao); -y, np. Henry, Henry’ego, o Henrym; -i, np. Timothy, Timothy’ego, o Timothym;
- można odmieniać także imiona akcentowane na ostatniej sylabie, zakończone na nieme -e oraz -h występujące po samogłosce, np. Joe, Joego, o Joem (lub nieodmienne); Noah, Noaha, o Noahu (lub nieodmienne).
Pozostałe męskie imiona obce (np. Andrew, Hugh) nie odmieniają się w języku polskim.
Apostrof w odmianie imion obcych
Warto zwrócić uwagę na obecność apostrofu w odmianie imion obcego pochodzenia. Używany jest on bowiem w ściśle określonych sytuacjach. Najważniejszymi czynnikami, które mają na to wpływ, są pisownia i wymowa. Ogólną zasadę można sformułować w ten sposób: apostrof stosujemy w odmianie imion obcych, gdy kończące je litery nie są wymawiane lub są wymawiane w sposób niezgodny z pisownią (np. -y jako -i), np. Henry, Henry’ego. Jedynym przypadkiem, w którym podczas odmiany nie umieszcza się apostrofu, jest miejscownik, np. Henrym.
Komentarze