Wziąć to aspekt dokonany czasownika brać (więcej o podziale czasowników na dokonane i niedokonane tutaj) i może występować w znaczeniu chwycić, pobrać coś skądś, włożyć coś na siebie, otrzymać zapłatę, itd.
Wziąść jest formą niepoprawną. Obecnie jedyną dozwoloną jest wziąć. Błąd ten wynika z obecności wziąść w literaturze. Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu pisał tak:
„Zamku żaden wziąść nie chciał, bo w szlacheckim stanie
Trudno było wyłożyć koszt na utrzymanie”
(Księga I, Gospodarstwo, wers 276-277).
W wielu przypadkach wziąść tworzone jest przez podobieństwo do innych czasowników zakończonych na -ść, takich jak: pójść czy usiąść. Aby ułatwić zapamiętanie tej formy, polecam skojarzenie z czasownikiem brać: wziąć, a nie wziąść, bo nie można czegoś "braść".
Przykłady:
Nie da się wziąć wszystkiego na raz.
Mogę wziąć za Ciebie dyżur w sobotę.
Bez pracy nie ma kołaczy, więc czas wziąć się do roboty.
Komentarze