Samogłoski pełnią niezwykle ważną rolę w języku polskim. Dzięki nim słowa są bardziej melodyjne. Poza tym mają zdolność tworzenia sylab, co odróżnia je od spółgłosek. Aby dowiedzieć się więcej na ich temat, należy zapoznać się z charakterystyką, podziałem oraz przykładami samogłosek.
Samogłoski – charakterystyka, przykłady
Samogłoska jest głoską, która powstaje przy udziale więzadeł głosowych. W czasie jej artykulacji strumień powietrza przepływa przez kanał głosowy, nie napotykając przeszkód (dochodzi do rozwarcia narządów mowy). Właśnie dlatego podczas wymowy samogłoski słyszalna jest tylko jedna głoska, a nie kilka (tak jak w przypadku spółgłosek).
Najważniejszymi cechami artykulacyjnymi samogłosek są: wysoka głośność (wyższa niż w przypadku spółgłosek) oraz możliwość przedłużania ich wymowy.
Należy pamiętać także o tym, że to właśnie samogłoski pełnią rolę ośrodka sylaby.
We współczesnej polszczyźnie występuje 8 samogłosek. Są to: a, ą, e, ę, i, o, u (zapisywane także jako ó), y. Wszystkie są dźwięczne.
Samogłoski – podział
Wśród występujących w naszym języku samogłosek (ze względu na nacisk na podniebienie miękkie) możemy wyróżnić:
- ustne: a, e, i, o, u, y;
- nosowe: ą, ę.
Podczas artykulacji samogłosek ustnych powietrze przechodzi z krtani przez jamę ustną przy odpowiednim rozwarciu samych ust. Natomiast w trakcie wymowy samogłosek nosowych wydychane powietrze przepływa zarówno przez jamę ustną, jak i nosową.
Ze względu na sposób ułożenia języka w jamie ustnej możemy wyróżnić jeszcze samogłoski:
- przednie: e, ę, y oraz tylne: a, ą, o, u (ruch języka w płaszczyźnie poziomej);
- niskie: a, ą, średnie: e, ę, o oraz wysokie: i, u, y (ruch języka w płaszczyźnie pionowej).
Dodatkowo, biorąc pod uwagę sposób ułożenia warg, możemy podzielić samogłoski na:
- płaskie: e, ę, i, y;
- okrągłe: o, u, ą;
- obojętne: a.
Komentarze