Interpunkcja to inaczej zbiór znaków przestankowych i zasad ich użycia. To bardzo złożone zagadnienie, które nastręcza trudności użytkownikom języka. Jeśli chcesz poznać charakterystykę polskiej interpunkcji, a także zasady stosowania znaków interpunkcyjnych i ich funkcje, zapoznaj się z poniższym artykułem.
Charakterystyka polskiej interpunkcji
Polska interpunkcja jest interpunkcją składniową. Oznacza to, że znaki interpunkcyjne służą do podkreślania logiczno-składniowej struktury wypowiedzeń. Ponadto wydzielają one wtrącenia, fragmenty luźno związane z wypowiedzią oraz wyznaczają rytm. Korzystając ze znaków interpunkcyjnych, można wyodrębnić również pojedyncze słowa, co najczęściej stosowane jest do sygnalizowania indywidualnego stosunku do przedstawianych zagadnień.
Reguły rządzące polską interpunkcją mają charakter obowiązujący, czyli użycie lub nieużycie znaku interpunkcyjnego w konkretnej sytuacji jest nakazane lub zakazane, lub fakultatywny (niektóre znaki interpunkcyjne mają w określonych sytuacjach podobne funkcje, dlatego można stosować je wymiennie).
Znaki interpunkcyjne wpływają na znaczenie wypowiedzeń. Ich niekonsekwentne lub niewłaściwe stosowanie może utrudnić odbiorcy odczytanie intencji nadawcy lub też zupełnie zmienić jej znaczenie.
Przykłady:
Nie śpiesz się oraz Nie, śpiesz się;
Ciocia, Ela i Agnieszka poszły na spacer oraz Ciocia Ela i Agnieszka poszły na spacer;
Będę dzisiaj, wieczorem oddam ci pieniądze oraz Będę dzisiaj wieczorem, oddam ci pieniądze.
Znaki interpunkcyjne
Funkcje znaków interpunkcyjnych
Obecnie używa się 10 znaków interpunkcyjnych. Mają one trzy główne funkcje:
- zapewniają tekstowi jednoznaczność, a tym samym ułatwiają odbiorcy zrozumienie intencji nadawcy (tę funkcję określa się mianem komunikatywnej);
- ułatwiają oddawanie w tekście pisanym cech typowych dla mowy, a więc np. sugerują, w którym miejscu należy zawiesić głos, a w którym wzmocnić;
- ułatwiają właściwe interpretowanie tekstu.
Rodzaje znaków interpunkcyjnych
W języku polskim wyróżniamy następujące znaki interpunkcyjne:
- kropka – znak oddzielający, który zamyka wypowiedzenia;
- średnik – znak oddzielający, który oddziela mniejsze całości w obrębie wypowiedzenia;
- przecinek – znak oddzielający, który oddziela mniejsze całości w obrębie wypowiedzenia (słabszy niż średnik);
- wielokropek – znak prozodyczny (oznacza miejsca przerwania), znak opuszczenia (oznacza pominięcia w tekście), znak emocji (oznacza stany emocjonalne);
- myślnik – znak prozodyczny (oznacza miejsca zawieszenia głosu), znak opuszczenia (oznacza pominięcia w tekście);
- pytajnik – znak prozodyczny (oznacza szczególną intonację, zazwyczaj wznoszącą), znak emocji (oznacza stany emocjonalne autora wypowiedzi);
- wykrzyknik – znak emocji (oznacza stany uczuciowe autora wypowiedzi);
- dwukropek – znak wyodrębniający (wprowadza wyliczenie, cytat, uzasadnienie, wynik);
- cudzysłów – znak wyodrębniający (wydziela fragment tekstu);
- nawias – znak wyodrębniający (wydziela fragment tekstu).
Komentarze