Liczba to kategoria gramatyczna, która odnosi się do niektórych części mowy. Ma na celu wskazanie, czy przedmiot, osoba jest pojedynczą jednostką, czy występuje w większej ilości. Jeśli chcesz wiedzieć, jak wygląda odmiana przez liczby, zapoznaj się z poniższym artykułem.
Odmiana przez liczby
W języku polskim wyodrębnia się dwie liczby – pojedynczą i mnogą. Kategoria liczby służy do oznaczania obiektu i charakteryzuje wszystkie odmienne części mowy (rzeczowniki, przymiotniki, czasowniki, niektóre liczebniki i zaimki).
Liczba pojedyncza
Liczba pojedyncza (skrót: lp – najczęściej stosowany, lp., l. poj.) wskazuje na pojedynczość przedmiotu lub osoby. Warto wiedzieć, że niektóre wyrazy występują tylko w liczbie pojedynczej (singularia tantum). Wśród nich możemy wyróżnić m.in.
- imiona konkretnych osób, np. Sofokles;
- nazwy pojęć abstrakcyjnych, np. miłość, gniew;
- przedmioty niepoliczalne, np. szkło, miedź;
- nazwy geograficzne, np. Warszawa, Wisła;
- nazwy zbiorowe, np. młodzież, duchowieństwo.
Liczba mnoga
Liczba mnoga (skrót: lm – najczęściej stosowany, lm., l. mn.) wskazuje na mnogość przedmiotu lub osoby.
Jak już wiadomo, niektóre wyrazy występują tylko w liczbie pojedynczej. Podobnie jest w tym przypadku, ponieważ istnieją wyrazy, które z kolei występują wyłącznie w liczbie mnogiej (pluralia tantum). Zaliczamy do nich:
- niektóre rzeczowniki niepoliczalne, np. fusy, wnętrzności;
- nazwy geograficzne obejmujące duże obszary, np. Tatry;
- nazwy uroczystości lub obrzędów, np. andrzejki, chrzciny;
- przedmioty składające się z kilku części, ułożonych względem siebie symetrycznie, np. spodnie, skrzypce, drzwi.
Przykładowa odmiana przez liczby
Przypadek | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
M. (kto? co?) |
dom, ucho, szkło | domy, uszy, drzwi |
D. (kogo? czego?) | domu, ucha, szkła | domów, uszu, drzwi |
C. (komu? czemu?) | domowi, uchu, szkłu | domom, uszom, drzwiom |
B. (kogo? co?) |
dom, ucho, szkło | domy, uszy, drzwi |
N. (z kim? z czym?) | domem, uchem, szkłem | domami, uszami, drzwiami |
Ms. (o kim? o czym?) | domu, uchu, szkle | domach, uszach, drzwiach |
W. o! |
domu, ucho, szkło | domy, uszy, drzwi |
Komentarze