Czy przed aby stawiamy przecinek? To zależy od funkcji, jaką pełni w zdaniu. We współczesnej polszczyźnie aby może być spójnikiem wprowadzającym zdanie podrzędne lub partykułą (właśnie ta funkcja była pierwsza).
Aby jako spójnik wprowadzający zdanie podrzędne
Zgodnie z regułą zdania podrzędne oddzielamy od nadrzędnych przecinkiem. Znak interpunkcyjny stawiamy przed spójnikiem wprowadzającym zdanie określające (inna nazwa podrzędnego). Warto pamiętać o tym, że zasadę tę należy stosować bez względu na kolejność zdań.
Przykłady: Nastawiła budzik, aby wstać wcześnie. Aby wcześnie wstać, nastawiła budzik. Poszedł do sklepu, aby kupić słodycze. Nie mogła pozwolić sobie na to, aby wydać zbyt dużo pieniędzy.
Wyrażenie tak aby
Stosowanie przecinków przed wyrażeniem tak aby jest zagadnieniem złożonym. Może tu bowiem znaleźć zastosowanie zasada cofania przecinków, która mówi, że w przypadku połączeń spójników ze spójnikami, partykułami i przysłówkami przecinek należy postawić przed takim połączeniem (wyrażeniem). Wszystko zależy jednak od akcentu i interpretacji zdania. A to dlatego, że w pewnych sytuacjach tak pełni rolę zaimka przysłownego, który zastępuje przysłówek.
Najlepiej zobrazują to następujące przykłady.
1. Jechał szybko, tak aby zdążyli na samolot. W tym zdaniu akcent pada na słowo szybko. Przecinek postawimy więc przed wyrażeniem.
2. Jechał tak, aby zdążyli na samolot. W tym zdaniu akcent pada na słowo tak. Zastępuje ono przysłówek (np. szybko). Dlatego wyrażenie należy rozdzielić przecinkiem
Aby jako partykuła
Aby może występować w wypowiedzeniach także jako partykuła, która podkreśla znaczenie lub zabarwienie uczuciowe. Przykład: Czy to aby działa? (aby podkreśla tu wątpliwość). W takich sytuacjach nie umieszczamy przed nim przecinka.
Komentarze