Przecinkiem rozdzielamy zdania współrzędnie złożone:
• połączone spójnikami przeciwstawnymi: a, ale, inaczej, jednak, jednakże, jedynie, lecz, natomiast, przecież, raczej, tylko, tylko że, tymczasem, wszakże, zaś, za to.
Przykłady:
Bardzo chciałbym przeczytać tę książkę, jednak wciąż brakuje mi czasu.
Marcin chciał wyjechać na wczasy do Skandynawii, lecz choroba współpracownika pokrzyżowała mu plany.
• Połączone spójnikami wynikowymi: dlatego, więc, toteż, to, zatem, stąd, wobec tego, skutkiem tego, wskutek tego, i (w znaczeniu więc), przeto, tedy.
Przykłady:
Nie zdążyłem zjeść śniadania, więc po drodze do pracy wstąpiłem do sklepu.
Marcin miał bardzo złe oceny z matematyki, wobec tego rodzice posłali go na korepetycje.
• Połączone spójnikami synonimicznymi (zwanymi też wyjaśniającymi): czyli, to jest, to znaczy, innymi słowy.
Przykłady:
Widziałem cię wczoraj na rynku, czyli w końcu wyszedłeś z domu.
Przecinkiem nie rozdzielamy zdań współrzędnie złożonych:
• połączonych spójnikami łącznymi: oraz, i, tudzież, zarazem.
Przykłady:
Marcin poświęca dużo czasu na naukę i opiekuje się młodszą siostrą.
Przeczytałem ciekawą książkę o II wojnie światowej oraz obejrzałem świetny film o akcji aliantów.
• Połączonych spójnikami rozłącznymi: lub, albo, czy, bądź.
Przykłady:
W niedzielę pójdziemy do muzeum bądź wybierzemy się na wieś.
Jeśli zależy ci na czasie, kup e-booka lub biegnij do biblioteki.
• Połączonych spójnikami wyłączającymi: ani, ni.
Przykład:
Chociaż mieliśmy takie plany, w te wakacje nie wybraliśmy się nad morze ani nie pojechaliśmy w góry.
Warto pamiętać, że połączenia spójników łącznych, rozłącznych i wyłączających z zaimkami i przysłówkami, które mają charakter uzupełnień (wtrąceń lub dopowiedzeń) powinny zostać oddzielone przecinkiem. Najczęściej spotykane człony wprowadzające takie uzupełnienia to: i to, albo raczej, lub raczej, czy raczej, albo lepiej, lub lepiej, ani też, ani nawet, czy może.
Przykłady:
Kup dwie bułki, albo lepiej chleb.
Czytałem tę książkę, i to dwa razy.
Nigdy nie byłem w Szczecinie, ani też w Stargardzie.
W niektórych wypowiedzeniach złożonych spójniki łączne, rozłączne i wyłączające (a także partykuła czy) występują na początku obu zdań współrzędnych. Należy wówczas postawić przecinek przed powtórzonym spójnikiem (partykułą).
Przykład:
Ani mnie jego opowieści nie interesują, ani mnie nie bawią.
Albo wezmę się do nauki, albo będę musiał przygotować się na poprawki.
Komentarze