Przymiotnik jest samodzielną, odmienną częścią mowy, która odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? czyj? czyja? czyje? który? która? które?, tym samym określa cechy osób, zjawisk i przedmiotów.
Podział przymiotników
Przymiotniki możemy podzielić na:
- dzierżawcze – wskazują na przynależność, np. kocie oczy, koński ogon, dziecięce spodenki;
- jakościowe – wskazują na konkretne cechy w sposób bezpośredni, np. wysoki budynek, mrożona herbata, słone przekąski, białe plamy;
- relacyjne – wskazują na cechy przedmiotu związane z jego relacją z innym przedmiotem, np. tort czekoladowy, zakupy internetowe, drewniana podłoga.
Odmiana przymiotników
Przymiotnik odmienia się przez:
- przypadki – mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz, np. zimna woda – zimnej wody – zimnej wodzie – zimną wodę – zimną wodą – zimnej wodzie – zimna wodo;
- liczby – pojedynczą i mnogą, np. czerwony samochód – czerwone samochody;
- rodzaje – męski, żeński i nijaki (w liczbie pojedynczej), np. mały – mała – małe; męskoosobowy i niemęskoosobowy (w liczbie mnogiej), np. mali – małe.
Stopniowanie przymiotników
Przymiotniki podlegają stopniowaniu w trzech formach:
- stopniowanie proste – dodanie przyrostka -szy w stopniu wyższym i przedrostka naj- w stopniu najwyższym, np. miły – milszy – najmilszy;
- stopniowanie opisowe – dodanie słowa bardziej w stopniu wyższym i słowa najbardziej w stopniu najwyższym, np. szorstki – bardziej szorstki – najbardziej szorstki; przy tym stopniowaniu możemy stopniować również w dół, np. śliski – mniej śliski – najmniej śliski;
- stopniowanie nieregularne – następuje zmiana wyrazu w stopniu wyższym i najwyższym (w ten sposób stopniują się tylko cztery przymiotniki: dobry, zły, mały, duży), np. dobry – lepszy – najlepszy.
Nie wszystkie przymiotniki podlegają stopniowaniu, należą do nich przymiotniki określające materiał, z którego jest wykonany dany przedmiot.
Przykłady: złoty, mosiężny, żelazny, drewniany
Przymiotnik - funkcje w zdaniu
Przymiotnik może pełnić w zdaniu różne funkcje:
- przydawki,
- dopełnienia,
- podmiotu.
Przykłady:
Ania opowiada interesujące historie.
Konkurs wygrał najlepszy.
Wyleczeni opuścili szpital.
Komentarze