Styl wypowiedzi to – mówiąc najprościej – indywidualny sposób wypowiadania się lub pisania. Każdy z nas ma swój własny styl – używa ulubionych zwrotów i określeń. Niektóre sytuacje wymagają jednak od nas pewnych ustępstw i ubogacenia słownictwa lub zastąpienia jednych zwrotów innymi. Na przykład w pismach urzędowych musimy użyć innego stylu niż w liście do przyjaciela.
Cechy dobrego stylu
Dobry styl określają pewne charakterystyczne cechy, do których zalicza się:
- dopasowanie stylu wypowiedzi do jej celu;
- komunikatywność – przekaz musi być zrozumiały dla odbiorcy;
- zwięzłość – cecha ta polega na precyzyjnym wyrażaniu myśli za pomocą odpowiednich środków językowych (ma ona zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do stylów: publicystycznego, urzędowego, naukowego);
- jasność – unikanie trudnych konstrukcji, np. w postaci zawiłych zdań;
- żywotność i obrazowość – takie wyrażanie myśli, które pobudza wyobraźnię odbiorcy (głównie w przypadku stylu artystycznego).
Rodzaje stylów wypowiedzi
W języku polskim możemy spotkać różne style wypowiedzi. Oto kilka najważniejszych.
Styl potoczny
Posługujemy się nim w codziennej konwersacji, zarówno ustnej, jak i pisemnej, np. w SMS-ach, e-mailach, podczas zwykłej rozmowy w gronie znajomych lub przyjaciół. Charakteryzuje się mniejszą dbałością o poprawność językową, a co za tym idzie – także (zwykle nieświadomym) popełnianiem błędów, stosowaniem zwrotów nacechowanych emocjonalnie i uproszczonych konstrukcji zdań.
Styl publicystyczny
Jak sama nazwa wskazuje, styl ten występuje w środkach masowego przekazu. Trudno go jednoznacznie scharakteryzować, ponieważ stanowi połączenie stylu potocznego z innymi stylami. Jest jednak subiektywny i polemiczny, autor wypowiedzi za jego pomocą może wyrażać swoje poglądy.
Styl urzędowy
Stosowany jest w pismach oficjalnych skierowanych do instytucji państwowych i urzędów. Używa się w nim zazwyczaj form bezosobowych czasownika, strony biernej oraz utartych zwrotów. Najczęściej można go spotkać w różnego rodzaju aktach prawnych, regulaminach, podaniach itp.
Styl naukowy
Ma zastosowanie w publikacjach o charakterze naukowym, dlatego wykorzystuje fachową terminologię, zazwyczaj niezrozumiałą dla zwykłego odbiorcy, niezaznajomionego z tematem poruszanym w danej publikacji. Cechuje go m.in. przewaga zdań wielokrotnie złożonych, brak nacechowania emocjonalnego, częste stosowanie form bezosobowych, dominacja terminologii naukowej charakterystycznej dla określonej dziedziny.
Styl artystyczny
Występuje w utworach literackich. Pisarze i poeci mają dużą dowolność, jeśli chodzi o dobór środków językowych i słownictwa. Styl ten ma na celu zwrócenie uwagi odbiorcy nie tylko na treść utworu, lecz także na jego formę.
Komentarze