Wykrzyknik, zwany także znakiem wykrzyknienia, wykorzystujemy do oznaczania emocjonalnego nacechowania wypowiedzi oraz podkreślania charakteru rozkazującego lub żądającego. Stosujemy go także do akcentowania pewnych fragmentów wypowiedzi.
Zasady użycia wykrzyknika
Wykrzyknik stosujemy:
• w okrzykach, zawołaniach, poleceniach, stanowczych żądaniach oraz stwierdzeniach, na które chcemy położyć bardzo silny nacisk
Przykład: Jest! Polska prowadzi! Szybciej! Uciekajmy!
Warto wiedzieć, że użycie trybu rozkazującego wcale nie musi oznaczać zakończenia wypowiedzi wykrzyknikiem. Kiedy z niego zrezygnujemy, zmniejszymy emocjonalność wypowiedzi, np. Wyślij ten list jutro.
Wykrzyknikiem możemy zakończyć także wypowiedzenia mające formę zdań oznajmujących lub warunkowych, a oznaczających polecenie lub rozkaz.
Przykład: Zrobisz to w tej chwili!
• po wyrazach wykrzyknikach (np. ach!, o!, hurra!). Jeśli jednak chcemy zachować neutralność wypowiedzi, możemy pominąć ten znak i zastąpić go przecinkiem.
• w zdaniach rozpoczynających się wołaczem lub wyrazem wykrzyknikiem. Możemy użyć w nich następujących form interpunkcyjnych:
– po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku stawiamy przecinek, wykrzyknik zaś na końcu zdania, np. Panowie, usiądźcie!
– znak wykrzyknienia stawiamy po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku oraz na końcu zdania, np. Panowie! Usiądźcie!
– po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku stawiamy znak wykrzyknienia, a zdanie zamykamy kropką, np. Panowie! Usiądźcie.
• do oznaczania, że we fragmencie poprzedzającym nie wystąpiła pomyłka. W takich sytuacjach wykrzyknik zamykamy w nawiasie i umieszczamy po fragmencie, do którego się odnosi. Metoda ta używana jest również do oznaczania błędów w cytatach. W pracach naukowych do tego celu wykorzystuje się łacińskie (sic!).
Przykład: Aż 90 osób (!) padło ofiarą oszustwa.
Wykrzyknika możemy używać także w tytułach utworów i rozdziałów.
Aby wzmocnić zabarwienie emocjonalne wypowiedzi, możemy posłużyć się nawet trzema wykrzyknikami.
Przykład: Zrób to natychmiast!!!
Komentarze