Zaimek

Zaimek jest samodzielną, odmienną częścią mowy, którą możemy zastąpić: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik lub przysłówek.

Podział zaimków

Ze względu na rodzaj odmiany wyróżniamy zaimki:

- rzeczowne – można nimi zastąpić rzeczownik, np. ja, ty, nikt, nic;

- przymiotne – można nimi zastąpić przymiotnik, np. mój, twój, tamten, którykolwiek, który;

- przysłowne – można nimi zastąpić przysłówek, np. tam, tutaj, kiedy, tamtędy, wszędzie, gdziekolwiek, wtedy;

- liczebne – można nimi zastąpić liczebnik, np. ile, tyle.

Zaimki rzeczowne, przymiotne i liczebne odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje, natomiast zaimki przysłowne są nieodmienne (podobnie jak przysłówek).

Zaimki możemy również podzielić ze względu na znaczenie:

- osobowe – wskazują na osobę, o której wcześniej była mowa, np. ja, ty, on, wy, my;

- dzierżawcze – informują o przynależności czegoś lub kogoś do danej osoby lub rzeczy, np. mój, twój, nasz, wasz;

- zwrotne – wykonawca danej czynności sam jej podlega, np. się, sobie;

- wskazujące – wskazują m.in. na cechę, osobę lub miejsce, o którym wcześniej była mowa, np. ten, tamten, tam, tu, tędy;

- pytające – za ich pomocą tworzy się pytania, np. kto, który, gdzie, komu, czemu;

- nieokreślone – wskazują na cechę, rzecz, osobę, które nie są dokładnie określone, np. ktoś, coś, jakiś, gdzieś;

- przeczące – za ich pomocą tworzymy przeczenia, np. nikt, nic, żaden, nigdzie;

- upowszechniające – mają na celu uogólnienie, np. wszyscy, każdy, zawsze, wszędzie.

Funkcje zaimka w zdaniu

Zaimek może pełnić w zdaniu różne funkcje, w zależności od części mowy, którą zastępuje. W związku z tym zaimek może być:

- podmiotem;

- dopełnieniem;

- przydawką;

- okolicznikiem.

Przykłady:

On jest bardzo nieśmiały. (zaimek w funkcji podmiotu)

Oddaj jej książkę. (zaimek w funkcji dopełnienia)

Nie podobał mi się ten film. (zaimek w funkcji przydawki)

Wszędzie jej szukałam. (zaimek w funkcji okolicznika)